Polska - Niemcy 1000 - 2000

Aspekty historyczne, polityczne i społeczne

 

Z inicjatywy  Fundacji Rozwoju KUL  i  Fundacji Konrada Adenauera
22 lutego 2000 roku odbyła się w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL konferencja naukowa

 

 

Konferencja zgromadziła naukowców i studentów obydwu uniwersytetów,
słuchaczy Europejskiego Studium Samorządowego, uczniów szkół średnich z klas europejskich.
Do udziału w konferencji w charakterze referentów zostali zaproszeni wybitni znawcy
poszczególnych epok historycznych specjalizujący się w problematyce polsko-niemieckiej.
Swoje referaty kolejno prezentowali:

dr Mieczysław Wieliczko (Instytut Historii UMCS):
Wprowadzenie i słowo wstępne
prof. Jerzy Strzelczyk (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu):
Postać Ottona III i jego idea odnowionego Cesarstwa Rzymskiego
prof. Stanisław Trawkowski (Warszawa):
Zjazd Gnieźnieński w roku 1000 i Polska tego czasu
prof. dr hab. Janusz Małłek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu):
Reformacja wittenberska w Polsce w XVI wieku
prof. Henryk Aleksander Gmiterek (UMCS w Lublinie):
Reformacja w Rzeczypospolitej XVI wieku, jej wartości kulturowe i rolę polityczną
prof. Włodzimierz Stępiński (Uniwersytet Szczeciński):
Społeczeństwo polskie pod zaborem pruskim w XIX i w początkach XX w.
Od ocen wartościujących do ocen wyjaśniających
prof. Stanisław Sierpowski (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu):
Rzesza Niemiecka wobec Drugiej Rzeczypospolitej
dr Mieczysław Wieliczko (UMCS w Lublinie):
Prawidłowości i specyfika niemieckiej okupacji ziem polskich
na tle dominacji III Rzeszy w Europie w latach II wojny światowej

W dyskusji panelowej pod hasłem
"Polska - Niemcy - Współczesność"
wzięli udział:
Roland Freudenstein (Fundacja Konrada Adenauera w Polsce),
prof. Bogdan Koszel (Poznań)  i  dr Mirosław Piotrowski (KUL).

Fundacja Rozwoju KUL we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera w Polsce jeszcze wielokrotnie podejmowała polsko-niemiecką tematykę; na przykład - wspólnie z Katedrą Politologii - zorganizowała konferencję naukową na temat 'Kościół - Polska - Europa' (9 maja 2000 roku). Otwierał ja ówczesny prezes Zarządu Fundacji Rozwoju KUL, ks. dr Tadeusz Stolz. Pierwszy referat wygłosił abp. prof. dr hab. Józef Życiński ("Europejska wspólnota ducha"), następne - bp prof. dr hab. Tadeusz Pieronek, rektor PAT; dr Anna Przyborowska-Klimczak, KUL/UMCS; ks. prof. dr hab. Franciszek Kampka, prorektor KUL; dr Henning Tewes, Fundacja Konrada Adenauera; dr Andrzej Podraza, KUL. Jeszcze inna konferencja odbyła się 28 kwietnia 2003 roku (zorganizowana wspólnie z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej) - "Polska – Niemcy. Partnerzy w nowej Europie". Jak wyjaśniali organizatorzy, relacje pomiędzy Polską a Niemcami - z uwagi na skomplikowaną przeszłość oraz bezpośrednie sąsiedztwo - odgrywają kluczową rolę w stabilizacji i rozwoju całego kontynentu europejskiego oraz w określeniu pozycji Europy we współczesnym świecie. Podobnie jak pojednanie francusko-niemieckie było kamieniem węgielnym, na którym zaczęto budować gmach zjednoczonej Europy w latach '50., tak zbliżenie pomiędzy Polską a Niemcami jest kluczem do integracji Europy w jej geograficznych, historycznych i kulturowych granicach. Zadaniem konferencji było nie tylko dążenie do przełamywania zakorzenionych wśród obu społeczeństw stereotypów, ale próba określenia pozytywnego wpływu obu państw na kształt polityki europejskiej. Jest to niezmiernie istotne z uwagi na prowadzoną obecnie debatę, chociażby w ramach Konwentu Unii Europejskiej, na temat przyszłości Europy. W czasie konferencji polscy i niemieccy eksperci przedstawili koncepcje obu państw w odniesieniu do integracji europejskiej, bezpieczeństwa i polityki wschodniej. Określając priorytety Polski i Niemiec w polityce zagranicznej, próbowano udzielać odpowiedzi na główne pytanie: na ile oba państwa są lub będą partnerami w jednoczącej się Europie. Debatę prowadził dr Andrzej Podraza (Katedra Politologii KUL). Na temat stosunków polsko-niemieckich na początku XXI wieku mówił prof. dr hab. Bogdan Koszel (Instytut Zachodni, Poznań). W panelu 'Dwugłos o integracji' wzięli udział dr Andrzej Podraza ('Polska wizja zjednoczonej Europy') i dr Henning Tewes, Dyrektor Fundacji Konrada Adenauera w Polsce ('Niemiecka wizja zjednoczonej Europy').

 

Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej - www.fwpn.org.pl

Fundacja Konrada Adenauera w Polsce - www.kas.pl

 

Stanisław Trawkowski: Jak powstawała Polska. Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1966, ss. 222	Stanisław Sierpowski: Historia najnowsza (1918 - 1996), Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1997, ss. 292, ISBN: 83-7066-626-4	Jerzy Strzelczyk: Słowianie połabscy. Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ss. 94, ISBN: 83-7177-087-1
Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918-1945, Wojciechowski Mieczysław (red.), Toruń 2000, ss. 296, ISBN: 87-231-1118-9	Społeczeństwo, armia i polityka w dziejach Polski i Europy. Instytut Historii UAM, Poznań 2002, s. 829, ISBN 83-86650-64-8 (wśród Autorów m. in. Jerzy Strzelczyk, Włodzimierz Stępiński)	Polska na tle procesów rozwojowych Europy w XX wieku. Red. Stanisław Sierpowski, Instytut Historii UAM, Poznań 2002, ss. 332, ISBN: 83-86650-54-0

Polacy-Niemcy. Sąsiedztwo z dystansu. Red. Anna Wolff-Powęska, Dieter Bingen.
Instytut Zachodni, Poznań 2004, ss. 580, ISBN: 83-87688-50-9
Książka stanowi kontynuację pracy z 2000 roku. Polacy i Niemcy na drodze do partnerskiego sąsiedztwa. Próba bilansu dziesięciolecia 1989-1998 i jest próbą podsumowania stosunków polsko-niemieckich po 1998 roku. Dokonujące się w tym czasie procesy w zasadniczy sposób rzutują nie tylko na relacje polsko-niemieckie, lecz także na charakter integracji europejskiej. Polscy i niemieccy autorzy, naukowcy oraz dziennikarze, oceniają najważniejsze dziedziny stosunków dwustronnych, charakter i zakres ich przeobrażeń, bilans wspólnych i rozbieżnych interesów, wyzwań, wobec których stoją oba społeczeństwa oraz ich konsekwencji dla sąsiadów i Europy. Ocena sąsiedztwa polsko-niemieckiego na przełomie XX i XXI w., w okresie nowych, nieznanych dotąd zagrożeń o charakterze globalnym, kryzysu gospodarczego i niełatwego pogłębiania oraz poszerzania Unii Europejskiej, nie jest rzeczą łatwą. Brak czasowego dystansu utrudnia ocenę i prognozowanie. Analiza skomplikowanej i wymykającej się jednoznacznej ocenie rzeczywistości jest jednak potrzebna ze względów poznawczych i politycznych. Autorzy są zgodni, że po fazie intensywnego dialogu i współpracy pierwszej połowy lat dziewięćdziesiątych mamy obecnie do czynienia z fazą kryzysu wzajemnych stosunków, ujawnianiem rozbieżnych interesów, sympatii politycznych i odmiennej wizji wspólnoty europejskiej. Poddają analizie przyczyny, dla których idealistyczny i romantyczny okres intensywnego dialogu tak szybko przeszedł do historii.

Polacy wobec integracji Polski z Unią Europejską: trwałość i zmiana postaw społecznych wobec integracji Polski
z Unią Europejską, pr. zbiorowa, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 1998, ss. 150,
ISBN: 83-85124-04-7

Polska w Europie na przełomie wieków, pod red. Janusza Stefanowicza, Instytut Studiów Politycznych
Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1997, ss. 440, ISBN: 83-86759-33-X

Bogdan Koszel: Od wrogości do porozumienia: stosunki polsko-zachodnioniemieckie w latach 1949-1989,
Instytut Zachodni, Poznań 2001, ISBN: 83-87688-23-1

Andrzej Podraza: Unia Europejska a Europa Środkowa i Wschodnia, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1997,
ss. 120, ISBN: 83-228-0557-8

Jerzy Strzelczyk: Słowianie połabscy. Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ss. 94, ISBN: 83-7177-087-1
Słowianie połabscy, najdalej na Zachód wysunięty odłam Słowiańszczyzny Zachodniej, wcześniej od innych skazany na konfrontację z potężnymi sąsiadami, najdłużej wytrwał w archaicznych strukturach plemiennych i rodzimych wierzeniach pogańskich, aż do XII wieku zachowując też własne oblicze polityczne. Obiektywnie stanowili zaporę dla ekspansji niemieckiej. Ostatecznie pokonani, przyczynili się do ukształtowania średniowiecznego narodu niemieckiego. Pamięć o nich wszakże zanika tak w Niemczech, jak i w Polsce...

Mieczysław Wieliczko: Dzieje społeczne Polaków w warunkach okupacji 1939-1944/1945, Wydawnictwo UMCS,
Lublin 1999, ss. 233, ISBN: 83-227-1375-4