Rola książki w formacji duchowej i intelektualnej
Biskupa Wojciecha Owczarka

S. mgr Barbara Duniak

19 maja 2003 r.

1. Sługa Boży Biskup Wojciech Owczarek (1875-1938) 2. Miejsce książki w życiu Sługi Bożego 3. Książka jako narzędzie w formacji duchowej 4. Książka w formacji intelektualnej 5. Upowszechnianie książki 6. Księgozbiór bp W. Owczarka w zbiorach BU KUL 7. Zakończenie

1. Sługa Boży Biskup Wojciech Owczarek (1875-1938)

  Wojciech Owczarek pochodził z ubogiego środowiska wiejskiego. Można przypuszczać, że po raz pierwszy zetknął się z książką gdy miał sześć lat, podczas nauki prywatnej u parafialnego organisty Serafińskiego. Wiedzę podstawową zdobywał w szkole elementarnej w Spicymierzu i Uniejowie, doraźnie u księży Antoniego Kurowskiego i Tomasza Bukowskiego. Dopełniał nauk w gimnazjum, kolejno w Sieradzu, Koninie i Kaliszu. Decydujący wpływ na, ukształtowanie powołania, stosunek do wiedzy i dalsze jego studia miało włocławskie środowisko seminaryjne.

  Seminarium Duchowne we Włocławku, u schyłku XIX i na przełomie XX wieku było środowiskiem niezwykle aktywnym, przodującym naukowo, nie tylko w dziedzinie teologicznej. Owczarek spotkał tu gorliwych wychowawców i profesorów: braci księży Chodyńskich - Stanisława (1836 - 1919) i Zenona (1836-1887), historyków i prawników; ks. prof. Władysława Krynickiego (1861 - 1928), historyka i homiletę; filologa ks. Jana Nepomucena Sobczyńskiego (1861 - 1942), zbieracza archiwaliów i książek; ks. Mariana Nassalskiego (1860 - 1941) wydawcę czasopisma "Homiletyka" oraz ks. Mariana Leona Fulmana (1865 - 1945) wykładowcę dogmatyki i liturgiki (przyszłego biskupa lubelskiego). Ordynariuszem włocławskim był wówczas biskup Aleksander Kazimierz Bereśniewicz (1823 - 1902), inicjator czasopisma "Homiletyka".

Studia teologiczne W. Owczarek kontynuował w Akademii Duchownej w Petersburgu, jedynej wówczas wyższej uczelni teologicznej, dostępnej dla polskiego duchowieństwa. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1898 roku, a w latach 1902 - 1907 był profesorem Seminarium Duchownego, oraz pracownikiem Kurii Diecezjalnej. Od roku 1911 sprawował opiekę duchową nad Stowarzyszeniem Kobiet, które w odrodzonej Polsce przekształciło się w Zgromadzenie Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi. W 1918 roku został biskupem pomocniczym diecezji włocławskiej, w 1924 roku udzielił święceń kapłańskich Stefanowi Wyszyńskiemu, przyszłemu Prymasowi Polski.   Wojciech Owczarek bardzo wysoko cenił swoje powołanie kapłańskie i stąd wynikał jego program stałej formacji duchowej i intelektualnej. Bieg życia wyznaczała mu modlitwa, praca i książka. Realizował konsekwentnie dwa wielkie pragnienia: świętości i wiedzy. W najbardziej intensywnym okresie życia, w latach 1892 - 1937, czyli od lat młodzieńczych prawie do samej śmierci, sporządzał notatki duchowe rekolekcyjne. Odzwierciedlają one zainteresowania intelektualne i rozwój życia duchowego autora. Zostały opublikowane przez księdza profesora Stanisława Librowskiego. [ 1 ]

Sługa Boży Biskup Wojciech Owczarek (1875-1938) Bieg życia wyznaczała mu modlitwa, praca i książka

  Można tu dodać, że Wojciech Owczarek był też autorem garści artykułów z prawa kościelnego i misjologii drukowanych m.in. na łamach "Ateneum Kapłańskiego" (Najnowsze rozporządzenie Stolicy Świętej, 1909, Kilka uwag z powodu odbytego Międzynarodowego Kongresu Misyjnego w Poznaniu, 1927), "Wiadomości Pasterskich" (Zarys prawodawstwa biskupiego w diecezji kujawsko-kaliskiej z lat ostatnich, 1905), w "Kronice Diecezji Kujawsko-Kaliskiej" (O związku misyjnym kleru, 1924).
  Pod adresem www.info.kalisz.pl/biograf/owczarek.HTM (dostęp: 20 II 2005 roku) można znaleźć biogram biskupa Owczarka w opracowaniu dr Ewy Andrysiak (z bibliografią). Jedna z pozycji (do której odwołuje się też niniejsza praca) ma lubelski rodowód: "Dzieło jego trwa. Sługa Boży bp Wojciech Owczarek", (opracowała s. Laurencja Jędrzejczak ZSNM, Zgromadzenie Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi, Włocławek 1997, 207 s.). Praca ta, przedstawiająca założyciela Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi, ukazała się w związku z jubileuszem 75-lecia tego zgromadzenia. Ale autorka opublikowała dziesięć lat wcześniej w Lublinie większą pozycję w tym przedmiocie: "Wojciech Stanisław Owczarek, biskup tyt. askaloński, sufragan włocławski, założyciel Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi. W pięćdziesiątą rocznicę zgonu" (Lublin 1987). Książka składa się z dwóch części; pierwsza zawiera życiorys sługi Bożego, druga - ukazuje pracę wewnętrzną biskupa Owczarka poprzez wybór jego myśli z postanowień rekolekcyjnych, fragmenty z listów do Jadwigi Walter, którą Sługa Boży przygotowywał w latach 1924 - 1926 do życia zakonnego i podjęcia w nim funkcji przełożonej, a potem wspierał radami w kierowaniu zgromadzeniem, a także z listów do siostry Stanisławy Warych i fragmentów z listów do innych sióstr. (przyp. red)

Przypisy

1   W. Owczarek, Pisma i listy duchowe, z. 1: Muszę zostać świętym! (postanowienia rekolekcyjne),
     oprac i wyd. ks. S. Librowski, "Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne" 40 (1980), s. 203-288.

 

 

Wykład przygotowała i przedstawiła 19 maja 2003 roku
S. mgr Barbara Duniak, kustosz, kierownik Oddziału Czasopism BU KUL