"Vita mutatur non tollitur"

Pośmiertne wystawy twórców nauki i kultury;
prezentacje postaci i ich dorobku

Ks. Janusz Dyl SAC (1954-2005)

Ks. Janusz Dyl SAC - sylwetka i publikacje

Ks. dr hab. Janusz Dyl: teolog z wykształcenia, historyk z pasji.
W swojej pracy naukowej połączył kilka wątków: interesował się
historią Pallotynów w Polsce i na świecie, polskim drukarstwem
teologicznym XV-XVIII w. i szkolnictwem teologicznym w Polsce.
Był cenionym wychowawcą i opiekunem studiującej młodzieży.
Lubiany za poczucie humoru, bezpośredniość i autoironię,
kochany za swą wrażliwość i dobroć, szanowany za dorobek;
prawdziwy pedagog i uczony, stał u progu wielkich dokonań...
Zmarł nagle w wieku zaledwie 50 lat 20 lutego 2005 roku.

Janusz Dyl urodził się 8 września 1954 roku w Pszczółkach koło Gdańska, jako syn Stanisława i Heleny z domu Szczepanik. W tej miejscowości chodził do szkoły podstawowej. Do liceum ogólnokształcącego uczęszczał w Pruszczu Gdańskim (1969 - 1973). Świadectwo maturalne otrzymał w 1973 roku, po czym podjął naukę w pomaturalnym studium łączności w Gdańsku na kierunku teletransmisja. Odczuwając powołanie do kapłaństwa przerwał naukę i wstąpił do nowicjatu Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (Pallotyni) w Ząbkowicach Śląskich (8 września 1974 roku). Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Ożarowie Mazowieckim. Egzamin magisterski z teologii złożył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 24 marca 1981 roku na podstawie opracowania 'Synod prowincjonalny w Łowiczu w 1556 roku'. Wymienioną pracę napisał pod kierunkiem o. prof. Henryka Damiana Wojtyski CP. Święcenia kapłańskie otrzymał 2 maja 1981 roku w kościele seminaryjnym w Ożarowie Mazowieckim z rąk Franciszka Kardynała Macharskiego. Po święceniach dekretem przełożonych został posłany na placówkę duszpasterską do Lublina. Po roku działalności duszpasterskiej skierowano Go na studia w Instytucie Historii Kościoła Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Licencjat uzyskał w 1984 roku. Z dniem 1 października 1985 roku został zatrudniony w KUL w charakterze asystenta o. prof. Henryka Damiana Wojtyski CP przy katedrze Dziejów Teologii, podejmując ćwiczenia na Wydziale Teologii. W tym samym roku został mianowany wykładowcą historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym w Ożarowie Mazowieckim. Stopień naukowy doktora teologii uzyskał 16 czerwca 1986 roku na podstawie rozprawy 'Książki teologiczne wydrukowane w oficynach polskich do połowy XVI wieku', napisanej pod kierunkiem, o. prof. Henryka Damiana Wojtyski CP. Adiunktem został mianowany l października 1991 roku. W międzyczasie dwa razy był opiekunem roku na Wydziale Teologii. Kolokwium habilitacyjne miało miejsce 26 lutego 2002 roku na podstawie dorobku oraz rozprawy pt. 'Pallotyni w Polsce w latach 1907 - 1947'. Pozytywną decyzję Rady Wydziały Teologii zatwierdziła Centralna Komisja 24 czerwca 2002 roku.

20 grudnia 2002 roku ks. dr hab. Janusz Dyl otrzymał kierownictwo katedry Dziejów Teologii. Został odpowiedzialny za dział Dzieje Teologii w Encyklopedii Katolickiej. Podjął też wykłady z historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym księży Marianów w Lublinie oraz zajęcia zlecone w Instytucie Teologii Apostolstwa Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się zasadniczo na trzech tematach: polskie drukarstwo teologiczne XV-XVIII w., szkolnictwo teologiczne w Polsce oraz historia pallotynów w Polsce i na świecie. Należał do Międzynarodowej Komisji Historyków Pallotyńskich oraz do Lubelskiego Towarzystwa Naukowego Polskiej Akademii Nauk, a także Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Po habilitacji publikował artykuły, wygłaszał referaty, recenzował doktoraty, pod Jego kierunkiem powstawały prace magisterskie...

"Pełnił także wiele odpowiedzialnych funkcji - można było przeczytać ('Pogrzeb ks. Janusza Dyla SAC 2005-03-02') w witrynie Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu, www.sac.org.pl (w 2008 r. - niedostępne) - w naszym Stowarzyszeniu: poczynając od Rektora a potem II Radcy w naszej Wspólnocie Pallotyńskiej w Lublinie, a skończywszy na członkostwie w Komisji Historycznej SAC, czego owocem jest znana nam wszystkim i ogromnie ważna dla historii Pallotynów w Polsce 'Księga Zmarłych Współbraci Pallotynów'. Odchodząc z tego świata w tak młodym wieku, dopisuje On jeszcze jedną [w niej] kartę – utwierdzając nas w ponadczasowej prawdzie, że życie w Stowarzyszeniu zmienia się, ale się nie kończy. Pozostaje na zawsze zapisane nie tylko w księgach żywota, ale także i w pamięci Współbraci...".


Ks. Janusz Dyl na audiencji u Jana Pawła II i portret z 'Nauczaniem Papieskim' w ręku (archiwum księży Pallotynów w Lublinie; stamtąd także pochodzi życiorys Księdza, wykorzystany w tym opracowaniu)
Msza święta pogrzebowa została odprawiona w środę 23 lutego w kościele Księży Pallotynów przy Alei Warszawskiej w Lublinie. Ks. Janusz Dyl został pochowany na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie tego samego dnia. Nad grobem kl. Radosław Wróblewski SAC powiedział między innymi: "Niech Jego postać i wszystkie wspomnienia o Księdzu Januszu, które można było usłyszeć wśród żegnających Go, tak licznie zabranych kapłanów, sióstr zakonnych, kleryków i przyjaciół, parafian, kolegów i koleżanek KUL, a nade wszystko tak licznie zabranej młodzieży, którą uczył. Najczęściej wypowiadanym słowami, o Księdzu Januszu, były słowa: prosty, otwarty, zawsze dostępny i pomocny dla każdego, zawsze przepełniony dobrocią i szacunkiem, dla każdego, kochający młodzież; dziękowano w sposób szczególny dla Niech za to, że był tak bardzo ludzki w swojej WIELKOŚCI!"
Z nekrologu w prasie: Społeczność Akademicka KUL oraz lubelskie wspólnoty księży i braci pallotynów z głębokim żalem zawiadamiają o śmierci Ks. Januszu Dyla, pallotyna doktora hab., profesora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Kierownika Katedry Dziejów Teologii oraz profesora Wyższego Seminarium Duchownego Księży Pallotynów w Ołtarzewie Odszedł da Pana 20 lutego 2005 roku przeżywszy 50 lat w tym 28 lat w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego (Pallolyni), 24 lata w kapłaństwie i tyleż samo w Lublinie gdzie pełnił wiele posług duszpasterskich i dał się poznać jako Człowiek o wielkiej dobroci serca

Wspomnienie: Ks. dr Stanisław Tylus: "Wargi kapłana powinny strzec wiedzy". Ks. Janusz Dyl - duszpasterz i naukowiec (1954-2005). [w:] Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. Red. Jan Walkusz. T. 5. Lublin 2006 s. 515-536

"(...) Można powiedzieć, że nikt się tej śmierci nie spodziewał. On sam uśmiechnąłby się pewnie i machnął ręką mówiąc: - Co tam. Zawołali, to trzeba iść. Ale jeszcze kilka dni wcześniej przechadzał się po ósmym piętrze nowego gmachu KUL. Pocieszał studentów zdających poprawkowe egzaminy, opowiadał dowcipy i anegdoty. Nigdy nie przechodził obojętnie obok kogoś, kto go potrzebował. To, czy miał do czynienia z profesorem czy z przeciętnym studentem, który płacze ze strachu przed egzaminem, nie miało większego znaczenia. - To człowiek i to człowiek - mawiał. Cieszył się życiem. Często mawiał, że Pan Bóg sobie zakpił robiąc z niego naukowca. - Bo ja długo w miejscu usiedzieć nie potrafię - mówił. - Ciągle mnie gna do ludzi. Lubił ludzi i lubił z nimi rozmawiać. I my też go lubiliśmy. Zaglądał i do naszej redakcji, bo miał w Kurierze sporo przyjaciół. Gdy było więcej czasu, gościliśmy go w naszych domach, zapraszaliśmy na rodzinne uroczystości. Był z nami w ważnych chwilach i w zupełnie zwyczajnych. Już nam nic nie opowie. Zawołali, to trzeba iść. I odszedł".
Kurier Lubelski, 23 lutego 2005


Ks. Janusz Dyl - prywatnie, pierwsze lata XXI w. Fotografie, będące własnością przyjaciół księdza, publikujemy dzięki uprzejmości księży Pallotynów z Lublina

Dla wielu pozostał
"jednym z tych nielicznych wykładowców, którzy potrafili rozróżnić to co naprawdę jest ważne
i co student musi wiedzieć, i to, o czym musi wiedzieć tylko tyle – gdzie to znaleźć".

Jeden ze studentów ks. Janusza napisał:
"Miałem w życiu szczęście poznać ks. Janusza Dyla. To był kapłan, w obecności którego można było
pozostać sobą. Promieniował dobrocią, a jego dystans do siebie i świata potrafiły rozładować nawet
najbardziej napiętą atmosferę. Ceniłem ks. Janusza za jego bezpośredniość w kontaktach, styl bycia
pełen poczucia humoru i autoironii i przyjaźń, jaką obdarzał wszystkich. Bardzo go szanowałem za to,
że nie uprawiał ideologii ale głosił Ewangelię pełną wrażliwości na najbardziej nawet prozaiczne
potrzeby człowieka. Takiego go widzę, energicznego, pogodnego mimo skrywanego cierpienia.
Był zawsze życzliwy i pomocny ludziom, był dla mnie autorytetem."

Ks. Janusz Dyl SAC, "Omnes Libri Beati Augustini Aurelii" Pierwsza książka patrystyczna wydrukowana w Polsce, 'Vox Patrum', 8/1986, z. 15 (dar dla BU KUL z dedykacją Autora)		Ks. Janusz Dyl SAC, Pallotyni w Polsce w latach 1907 - 1947, RW KUL, Lublin 2001, ISBN: 83-228-0833-X (na okładce - postać Chrystusa z fresku Leonarda da Vinci 'Ostatnia Wieczerza' w refektarzu przy kościele Santa Maria delle Grazie w Mediolanie)		Ks. Janusz Dyl SAC, Książki patrystyczne wydrukowane w oficynach polskich do poł. XVI w., 'Vox Patrum', 6/1986, z. 11
[Pallotyni w Polsce w latach 1907 - 1947]: Opracowanie podzielone zostało na pięć rozdziałów, z których pierwszy charakateryzuje sylwetkę, działalność oraz ideę i spuściznę ks. Wincentego Pallotiego na tle dziejów papiestwa. Rozdział drugi zajmuje się organizacją i zarządem pallotynów w Polsce jako jednej z jednostek administracyjnych Stowarzyszenia, ukazuje rozwój sieci placówek. Rozdział trzeci przedstawia ascetyczną i intelektualną formację, którą podzielono na dwa etapy: początkowy i na permanentny po wiecznej profesji. Czwarty rozdział został poświęcony formom działalności apostolskiej. Rodział piąty prezentuje prace polskich pallotynów za granicą, czy to na terenach misyjnych, czy też wśród emigracji. [Od Wydawcy]

Ks. Janusz Dyl SAC, Traktaty duszpastersko- liturgiczne i spowiednicze oraz książki dotyczące formacji kapłanów i zakonników wydrukowane w Polsce do poł. XVI w. Roczniki Teologiczne, Tom XXXVIII-XXXIX, z. 4, 1991-1992 (dar dla BU KUL z dedykacją Autora)		Ks. Janusz Dyl SAC, Sobory Powszechne w drugim tysiącleciu chrześcijaństwa. Seria 'Teologia dla wszystkich', Biblos, Tarnów 1997 ISBN: 83-85389-86-8		Ks. Janusz Dyl SAC, Proweniencje i notatki zamieszczone w książkach teologicznych wydrukowanych w polskich oficynach typograficznych do połowy XVI wieku, Roczniki Teologiczno- Kanoniczne, Tom XXXVII, z. 4, 1990
Sobory powszechne współtworzyły, a w wielu przypadkach wręcz określały kształt chrześcijaństwa w jego historycznym rozwoju. Praca ks. Janusza Dyla kompetentnie śledzi wkład soborów ostatniego tysiąclecia w budowę chrześcijańskiej wizji świata i człowieka. Autor rzetelnie odtwarza polityczny, społeczny i ideowy kontekst obrad soborowych. Praca kontynuuje prezentację historii soborów zapoczątkowaną książką 'Sobory Kościoła niepodzielonego' ks. Marka Starowieyskiego. [Od Wydawcy]