"Vita mutatur non tollitur"

 Pośmiertne wystawy twórców nauki i kultury;

prezentacje postaci i ich dorobku

Jerzy Lileyko (1932-2009)

  Jerzy Lileyko (a właściwie Józef Jerzy) urodził się w 1932 r. w Brześciu nad Bugiem w rodzinie
o korzeniach szlachecko-litewskich (ojciec był pułkownikiem WP). Po wojnie wraz z rodzicami mieszkał w Brzegu (Dolny Śląsk), gdzie ukończył gimnazjum. Naukę kontynuował w Liceum Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, a od 1953 r. w Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował historię sztuki pod kierunkiem takich mistrzów jak m. in. profesorowie Władysław Tomkiewicz i Stanisław Lorenz; z tym ostatnim utrzymywał kontakty naukowe przez wiele lat po studiach.

  Jerzy Lilejko życie zawodowe związał z Warszawą. Sztuce, architekturze i historii tego miasta poświęcił też większość swoich prac naukowych. Szczególnie bliskie były mu czasy Wazów, Sasów oraz króla Stanisława Augusta. Krystalizacji tych zainteresowań sprzyjały kolejne prace: w Muzeum w Łazienkach (1960-1963), w Muzeum Historycznym Miasta Warszawy (1963-1974), w Zamku Królewskim (1974-1979). Ich efektem były m. in.: Przewodnik po Łazienkach, Warszawa 1961 (w 1964 r. wydany w językach francuskim i rosyjskim), liczne wystawy, katalogi (np. zorganizowana w 1965 r wystawa rysunków architektonicznych w zbiorach drezdeńskich; jej katalog wyd. pt. Zamek królewski w Warszawie. Katalog rysunków architektonicznych z Państwowego Archiwum w Dreźnie, Warszawa 1971) oraz artykuły naukowe i popularnonaukowe, recenzje. Publikował je w takich czasopismami jak: „Warszawskie Materiały Archeologiczne”, „Biuletyn Historii Sztuki”, „Z Otchłani Wieków”, „Stolica”, „Muzealnictwo”, „Pamiętnik Teatralny”, „Kronika Warszawy” (w latach 1992- 2000 był jej redaktorem naczelnym; od 2003 w radzie programowej). Zwieńczeniem tego okresu była rozprawa doktorska n. t. Zamek Królewski w Warszawie w okresie baroku, którą obronił w 1977 r. (wyd. pt. Zamek Warszawski: rezydencja królewska i siedziba władz Rzeczypospolitej 1569-1763, Warszawa 1984). Od 1980 r. Jerzy Lilejko był zatrudniony w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie na stanowisku adiunkta. W tym okresie powstały takie prace jak: Życie codzienne w Warszawie za czasów Wazów, Warszawa 1984 (uznana za najlepszą pracę o Warszawie w latach 1985-86) i Regalia polskie, Warszawa 1987 (była podstawą otwarcia przewodu habilitacyjnego zakończonego w 1989 r. przyznaniem stopnia dra habilitowanego). W 1989 r. Jerzy Lilejko otrzymał w tymże Instytucie stanowisko docenta, a w 1996 r. tytuł naukowy profesora (1996 r.); w PAN pracował do emerytury.

  Od 1988 r. związał się również z KUL-em, podejmując jako adiunkt pracę w Katedrze Historii Sztuki Nowożytnej. Po przejściu na emeryturę ówczesnego kierownika – prof. Antoniego Maślińskiego, kierował nią od 1990 r. jako docent, później od 1992 r. jako prof. KUL, a od 1999 r. prof. zwyczajny. Praca w Uniwersytecie ujawniła dydaktyczny talent i pasję Jerzego Lilejki. Dużą popularnością cieszyły się jego wykłady oraz seminaria. W ciągu dziewięciu lat wypromował ponad 50. magistrów i 1. doktora. Związek z KUL-em miał też wpływ na jego życie osobiste. Tu bowiem poznał swoją żonę Halinę z Myszków, absolwentkę Historii Sztuki KUL.

  O sympatii jaką Jerzy Lilejko cieszył się w środowisku uniwersyteckim świadczyć może fakt, iż w 1999 r. pracownicy Instytutu Historii Sztuki, w związku z 10. rocznicą objęcia przez niego Katedry Historii Nowożytne, dedykowali mu 4 nr spec. „Roczników Humanistycznych” (tom 47). Przyjaciele, współpracownicy i uczniowie Profesora wspominają go jako osobę o wielkiej erudycji, kulturze oraz dobroci, jednocześnie człowieka niezwykle przywiązanego do swoich korzeni. Przypominając rodowód Jerzego Lilejki, Jerzy Kowalczyk (w Słowie wstępnym do nru spec.) stwierdził: „Tym samym ten 'Litwin” wpisał się niejako w poczet wileńskich profesorów historii sztuki, wykładających na KUL w okresie powojennym: Mariana Morelowskiego, Piotra Bohdziewicza, Antoniego Maślińskiego”.

  Profesor Jerzy Lilejko zmarł 2 grudnia 2009 r. w Warszawie w wieku 77 lat. Nabożeństwo żałobne zostało odprawione 8 grudnia w kościele p. w. św. Marii Magdaleny na Wawrzyszewie. Pochowany został na miejscowym cmentarzu.

Wybrane publikacje:

Studia nad sztuką Renesansu
i Baroku. Tom V
Redakcja: Jerzy Lileyko, Irena Rolska-Boruch
Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
ISBN 83-7306-227-0
Lublin 2004

Studia nad sztuką Renesansu
i Baroku. Tom IV
Redakcja: Jerzy Lileyko
Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
ISBN 83-7306-014-6
Lublin 2000

Studia nad sztuką Renesansu
i Baroku. Tom IX.
Ceremoniał i obyczaj w XVI-XVIII wieku
Redakcja: Jerzy Lileyko, Irena Rolska-Boruch
Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
ISBN 83-7306-410-2
Lublin 2008

Jerzy Lileyko
A Companion Guide to the Royal Castle in Warsaw.
Translated by David Evans
Interpress Publishers
Warszawa 1980

Jerzy Lileyko
Vademecum Zamku Warszawskiego
Wydawnictwo Interpress
Warszawa 1980

Jerzy Lileyko
Sejm Polski
Tradycja-Ikonografia-Sztuka Wydawnictwo Sejmowe
ISBN 83-7059-611-8
Warszawa 2003

Jerzy Lileyko
Regalia Polskie
Krajowa Agencja Wydawnicza
Warszawa 1987

Jerzy Lileyko
Le Palais de Łazienki a Varsovie

Jerzy Lileyko

Jerzy Lileyko

Prezentacja na stronie www: Artur Podsiadły