"Vita mutatur non tollitur" |
Pośmiertne wystawy twórców nauki i kultury;
|
Zenomena Płużek (1926-2005) |
 |
Zenomena Płużek - sylwetka
|
|
 |
Zenomena Płużek prowadziła przez lata prekursorskie wykłady z zakresu światowego dorobku psychologii klinicznej i osobowości, obejmujące nieobecne w programach nauczania i bibliotekach uniwersytetów polskich w latach '60. koncepcje Freuda, Horney, Junga, Adlera, Maslowa i innych. Propagowała nowe formy nauczania: ćwiczenia, konwersatoria i wykłady z poradnictwa psychologicznego, diagnostyki psychologicznej, patologii. Opracowała i standaryzowała do warunków polskich powszechnie dziś używane metody diagnozowania osobowości. Pozostawiła trwały dorobek w dziedzinie polskiej psychologii klinicznej. |
|
| Zenomena Płużek, córka Józefa, urodziła się w 1926 roku w Girach Luzowskich, w rodzinie inteligenckiej. Gimnazjum ukończyła w Krakowie w roku 1947. Studia wyższe odbyła na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uzyskując tytuł magistra filozofii. Tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie psychologii uzyskała w 1963 roku, także na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tytuł doktora habilitowanego na podstawie rozprawy: 'Wartość diagnostyczna testu MMPI-WISKAD dla młodzieży różnicowanej w zakresie nozologii psychiatrycznej' uzyskała w roku 1967 w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Od 1952 roku przez ponad 30 lat pracowała jako psycholog w Szpitalu Psychiatrycznym w Krakowie-Kobierzynie (od pewnego momentu jako kierownik Pracowni Psychologicznej). W 1958 roku podjęła zajęcia dydaktyczne z psychologii klinicznej i psychologii osobowości na KUL na stanowisku asystenta w Katedrze Psychologii Ogólnej. W latach 1970 - 1974 pełniła również funkcję kierownika Specjalizacji filozoficzno-psychologicznej na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL. Równocześnie z pracą w KUL kontynuowała praktykę kliniczną w Pracowni Psychologicznej Szpitala Psychiatrycznego w Krakowie-Kobierzynie. W latach 1974 - 1977 była prodziekanem Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL. W roku 1978 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, a dziesięć lat później, w roku 1988 - profesora zwyczajnego. Przez wiele lat (od roku 1972 do przejścia na emeryturę w roku 1997) była kierownikiem nowopowstałej Katedry Psychologii Klinicznej i Osobowości Instytutu Psychologii Wydziału Nauk Społecznych, kierowała też Sekcją Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. |
||
| Odbyła liczne staże zagraniczne: między innymi na stypendium Forda (w latach 1958 - 1959), pięciokrotny pobyt w ramach stypendiów udzielonych przez Department of Health, Education and Welfare oraz Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej w Warszawie, stypendia o charakterze 'visiting professor' na uniwersytetach Yale i Connecticut, czterokrotny pobyt w Anglii i Szkocji w ramach stypendium przyznanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO - World Health Organization). Wielokrotnie pełniła funkcję doradcy WHO do spraw problemów zdrowia psychicznego, leczenia i rehabilitacji chorych psychicznie. Praca profesor Zenomeny Płużek w KUL stanowiła istotny wkład w rozwój i współczesny kształt psychologii na naszym Uniwersytecie - a co za tym idzie, w Polsce. |
 |
|
Utrzymując intensywne kontakty z amerykańskimi oraz europejskimi ośrodkami naukowymi, prof. Zenomena Płużek bezpośrednio przyczyniła się do uwspółcześnienia programu nauczania psychologii w KUL, zwłaszcza w zakresie psychologii klinicznej i psychologii osobowości. Jej wykłady cieszyły się powszechnym - także poza psychologią - zainteresowaniem. Była promotorem 40 rozpraw doktorskich (z czego ponad połowę poprowadziła, będąc już na emeryturze) i około 400 (!) prac magisterskich. Z Jej udziałem przygotowano i przeprowadzono kilkanaście przewodów habilitacyjnych. Była także inicjatorką adaptacji i autorką tłumaczeń wielu testów psychologicznych do warunków polskich. Były to działania pionierskie w skali ogólnokrajowej. |
||
 Zenomena Płużek na sympozjum 'Smutek i depresja' (Katedra Psychologii Klinicznej i Osobowości KUL), luty 1975 roku |
|
| Zenomena Płużek była członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, między innymi Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiej Akademii Nauk, Komisji Episkopatu do Spraw Nauki Katolickiej, Towarzystwa Interwencji Kryzysowej, IASP (International Association of Suicide Prevention), EFPPA (European Federation of Professional Psychologists Association), DGS (Deutsche Gesellschaft für Suicidprevention) i Suomen Psykologiliitto (Finnish Psychological Association). W roku 1997 Pani Profesor przeszła na emeryturę, ale do przełomu wieków prowadziła zajęcia zlecone w Instytucie Psychologii KUL. 25 marca 1999 roku podczas publicznego zebrania Towarzystwa Naukowego KUL odbyło się uroczyste wręczenie Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego przyznawanej za całokształt dorobku naukowego w duchu humanizmu chrześcijańskiego. Laureatką nagrody za rok 1999 została właśnie prof. dr hab. Zenomena Płużek, profesor zwyczajny Katedry Psychologii Klinicznej i Osobowości KUL. Zebranie prowadził ks. prof. dr hab. Andrzej Bronk, prezes Towarzystwa Naukowego KUL. Laudację wygłosił ks. prof. dr hab. Władysław Prężyna. Laureatka wygłosiła odczyt pt. "C. G. Junga koncepcja kształtowania osobowości człowieka dorosłego". Laudacja i odczyt wraz ze zdjęciem Laureatki oraz fotografie z uroczystości zostały opublikowane w książce z serii 'Wykłady i przemówienia' zatytułowanej: "Proces twórczego kształtowania osobowości w świetle teorii C. G. Junga", wydanej przez TN KUL (Lublin 2001). |
 KUL, Nowa Aula, 1985 r. - Prof. V. Frankl w KUL W pierwszym rzędzie siedzą: ks. prof. K. Popielski, prof. Z. Płużek, prof. Victor E. Frankl i jego żona, ks. prof. Jan Szlaga (późniejszy biskup), ks. prof. Joachim Kondziela, jeszcze dalej Dziekan, ks. prof. Stanisław Kamiński |
 Promocja doktorska M. Niewiadomskiego; promotorem była prof. Zenomena Płużek, maj (lub czerwiec) 1970 roku |
| Zaraz po Nagrodzie im. Ks. Idziego Radziszewskiego, decyzją Prezydenta RP z 9 czerwca 1999 roku (na wniosek Prezesa Rady Ministrów, pozytywnie zaopiniowany przez Kapitułę Orderu Odrodzenia Polski), Uczona została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowej. Profesor Zenomena Płużek zmarła 16 sierpnia 2005 roku. Pozostawiła po sobie znaczący, trwały dorobek w dziedzinie polskiej psychologii klinicznej. Dzieło to znalazło swój pełny wyraz nie tylko w rozległej pracy dydaktycznej i licznych publikacjach, ale również w wychowaniu wielu uczniów, kontynuujących i rozwijających jej badania w różnych uczelniach na terenie całego kraju. |
 |
Profesor Zenomena Płużek podczas wykładu, lata '90. XX w. |
| "Trzeba wciąż uczyć się miłości siebie i bliźniego, tego co w nas jest dobre i słabe. Jeśli się zna i rozumie błędy własne, można i »wilka nazwać bratem«". |
Za: Katolickie Stowarzyszenie Wychowawców, Oddział w Tarnowie, Biuletyn Specjalny, II Forum Nauczycieli i Wychowawców - "Na nowo odkryć powołanie nauczyciela", wiosna 2003 |
|
Konferencja naukowa, poświęcona pamięci prof. dr hab. Zenomenie Płużek, odbyła się 21 października 2005 roku w Collegium Jana Pawła II w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim "Obecność Pani Prof. dr hab. Zenomeny Płużek w psychologii" - prowadzenie: dr Andrzej Juros Sylwetka naukowa Prof. Zenomeny Płużek: prof. dr hab. Stanisława Steuden Koncepcja osoby: ks. prof. dr hab. Zenon Uchnast Psychologia osobowości: prof. dr hab. Piotr Oleś Psychologia kliniczna: dr Wiesława Okła Diagnostyka psychologiczna: dr hab. Stanisława Tucholska Psychologia pastoralna: ks. prof. dr hab. Kazimierz Popielski Profesor Zenomena Płużek we wspomnieniach uczniów i pracowników - prowadzenie: ks. prof. dr hab. Kazimierz Popielski |
||
 Od lewej - prof. dr hab. Piotr Oleś (Prodziekan Wydziału Nauk Społecznych) i prof. dr hab. Stanisława Steuden (dyrektor Instytutu Psychologii KUL). |
 W przerwie Sympozjum poświęconego śp. Zenomenie Płużek - cała katedra Psychologii Klinicznej i Psychologii Osobowości (niżej dokładny opis). |
|
| Siedzą od lewej: ks. prof. dr hab. Zenon Uchast, prof. dr hab. Stanisława Tucholska; stoją od lewej: dr Andrzej Januszewski, dr Andrzej Juros, dr Marian Ledwoch, dr Maria Oleś, prof. zw. dr hab. Piotr Oleś i (w białej bluzce) - mgr Krystyna Wawryszuk (bez której te strony, w tym kształcie, nie mogłyby powstać); po prawej: dr Elżbieta Januszewska (stoi), prof. KUL, dr hab. Stanisława Steuden (siedzi), za nią - dr Michał Steuden i obok na skraju - ks. prof. dr hab. Kazimierz Popielski. |
||
 Słynne, ulubione krzesło Pani Profesor (na którym nikt inny nie śmiał usiąść...) |
|
| Opracowanie i redakcja: Jan Krzysztof Wasilewski |
Autor: Jan Krzysztof Wasilewski
Ostatnia aktualizacja: 01.09.2008, godz. 03:34 - Jan Wasilewski
Ostatnia aktualizacja: 01.09.2008, godz. 03:34 - Jan Wasilewski