"Vita mutatur non tollitur"

Pośmiertne wystawy twórców nauki i kultury;

prezentacje postaci i ich dorobku

Prof. Ryszard Janusz Bender (1932-2016)

Prof. dr hab. Ryszard Janusz Bender (1932-2016)

   Prof. Ryszard Janusz Bender urodził się 16 lutego 1932 r. w Łomży. Ukończył tam LO im. Tadeusza Kościuszki (1950 r.) i podjął studia historyczne na KUL. Magisterium uzyskał w 1955 r. na podstawie pracy: Florian Ceynowa i udział jego w powstaniu 1846 r. na Pomorzu pod kierunkiem prof. Andrzeja Wojtkowskiego i rozpoczął studia doktoranckie na KUL, ukończone w 1961 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Podjął również nieukończone ostatecznie studia z zakresu filozofii na KUL oraz podyplomowe studia na Wydziale Prawa UW. Po przeprowadzeniu przewodu doktorskiego powrócił do Lublina i został adiunktem w Katedrze Historii Kultury Polskiej KUL. W 1969 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na UW, na podstawie pracy: Reforma czynszowa w Ordynacji Zamoyskiej 1833-1864. Przez Senat KUL został powołany na stanowisko docenta i kierownika I Katedry Historii Nowożytnej, którą kierował do przejścia na emeryturę w 2002 roku. Profesorem nadzwyczajnym został w 1977 r., a zwyczajnym w 1985. Jego zainteresowania badawcze obejmowały historię XIX i XX wieku, w szczególności XIX-wiecznych powstań narodowych, dziejów myśli chrześcijańskiej i działalności społecznej oraz ruchów narodowych.

  Pełnił funkcję prodziekana (1970-1975), a w latach 1981-1987 dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. Był sekretarzem generalnym Towarzystwa Naukowego KUL (1974-1979), wiceprezesem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego (1987-1999), radnym (bezpartyjnym) Miejskiej Rady Narodowej w Lublinie (1973-1977). W 1976 r. współtworzył Klub Inteligencji Katolickiej w Lublinie, w którym objął funkcję wiceprezesa, a w 1983 r. – prezesa.

  Poza KUL wykładał też w Akademii Polonijnej w Częstochowie (1997-1999) oraz w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie (1997-2002), a od 2006 r. – w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Kierował Katedrą Historii w Wyższej Szkole Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie (2002– 2005).

  Był członkiem: zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Rady Naukowej Episkopatu Polski (1981–1987), Komisji Episkopatu Polski Iustitia et Pax (1989– 1996), a od 1987 r. - zarządu Stowarzyszenia Krzewienia Katolickiej Nauki Społecznej. Zasiadał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji z nominacji Lecha Wałęsy (1993/1994), gdzie od 30 marca do 21 lipca 1994 r. był jej przewodniczącym. Dzięki niemu uzyskało koncesję „Radio Maryja”, 25 radiostacji diecezjalnych i „Radio Jasna Góra”. W 1996 objął funkcję przewodniczącego komitetu redakcyjnego „Rycerstwa Czarnej Madonny” w Polsce.

  Współpracował z czasopismami: „Więź”, „Kultura”, „Chrześcijanin w świecie”, „Tygodnik Powszechny”, „Myśl Polska”, „Niedziela”, „Przegląd Katolicki”, „Głos”, „Najwyższy CZAS!” i „Ład”, od lat 90. z „Naszym Dziennikiem”, Radiem Maryja i Telewizją Trwam.

  Angażował się w działalność społeczną i polityczną: był posłem na Sejm PRL VII i IX kadencji, senatorem II, VI i VII kadencji. Jako przedstawiciel strony solidarnościowo-opozycyjnej brał udział w obradach Okrągłego Stołu w zespole ds. reform politycznych. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. W 2006 r. został delegatem do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

  Był laureatem nagrody naukowej ODiSS im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego (1980), w 2001 r. został odznaczony Krzyżem Niezłomnych.

  Zmarł 24 lutego 2016 r. w Lublinie.

Bibliografia:

Mirosław Piotrowski: Ryszard Bender: naukowiec-społecznik-polityk. [W:] Na przełomie stuleci. Naród-Kościół-Państwo w XIX i XX wieku. Pod red. M. Piotrowskiego. Lublin 1997, s.11-21; Ryszard Bender – strona prywatna. Dostęp: http://www.ryszardbender.pl/biografia.html[2016-03-02]; Katarzyna Bojko: Zmarł prof. Ryszard Bender. Dostęp: https://www.kul.pl/zmarl-prof-ryszard-bender,art_65953.html [2016-03-07]; Nie żyje prof. Ryszard Bender. Dostęp: http://idziemy.pl/polityka/nie-zyje-prof-ryszard-bender/ [2016-03-07]; Ryszard Janusz Bender. Dostęp: http://ww2.senat.pl/k7/senat/senator/bender.htm [2016-03-07]; prof. zw. dr hab. Ryszard Janusz Bender. Dostęp: http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/ludzieNauki?rtype=opis&objectId=48629&lang=pl [2016-03-07].

Dariusz Małyszek, Eugeniusz Niebelski: Bibliografia prac Prof. dra hab. Ryszarda Bendera i prac napisanych pod Jego kierunkiem (1956-1997), [W:] Na przełomie stuleci. Naród-Kościół-Państwo w XIX i XX wieku. Pod red. M. Piotrowskiego. Lublin 1997, s.23-65

Opracowanie:

Monika Krzywicka

Ważniejsze publikacje:

Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Ryszardowi Benderowi

z okazji 65. rocznicy urodzin i 40-lecia pracy w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim

Nekrolog Ryszard Janusz Bender

Ostatnia droga prof. Ryszarda Bendera [FOTO/AUDIO]

źródło: http://lomzynskie24.pl

góra strony

Przygotowanie wystawy: Oddział Informacji Naukowej

Monika Krzywicka