KUL - Biblioteka Uniwersytecka - Kardynał Stefan Wyszyński

Wielkim przesłaniem i dziedzictwem myśli oraz działań Prymasa Tysiąclecia jest miłość do Ojczyzny.

Kardynał mówił:

„Gdy będę w więzieniu, a powiedzą wam, że Prymas zdradził sprawy Boże – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas ma nieczyste ręce – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas stchórzył – nie wierzcie. Gdy będą mówili, że Prymas działa przeciwko narodowi i własnej Ojczyźnie – nie wierzcie. Kocham Ojczyznę więcej niż własne serce i wszystko, co czynię dla Kościoła, czynię dla niej. Prymas nigdy nie zdradził i nie zdradzi sprawy Kościoła, choćby miał za to zapłacić życiem i własną krwią”.

25 września 1953 roku
A. F. Dziuba, Kardynał Stefan Wyszyński, Kraków 2010

Prześladowany, pomawiany i więziony pozostawał jednak nieugięty, podkreślając jak ważna, po miłości do Boga, jest miłość do Ojczyny. W szczególnie trudnych czasach dla Polski, zaznaczał:

„Naród polski ma szlachetne ambicje, aby podnosić się jak Feniks z popiołów. Przez całe dziesiątki lat wierzyliśmy nie tylko w zmartwychwstanie Chrystusa, ale i w zmartwychwstanie Ojczyzny. Wiara, że podniesione będą ciała ludzkie, jak dźwignięte było z grobu Ciało Chrystusa, ta wiara wszczepiona w życie narodu przez Kościół, budziła ambicję, iż nie można się poddać niszczycielskiemu dziełu nienawiści i owocom śmierci. Przeciwnie, należy podnieść czoło, dłonie i zabrać się do dzieła".

Warszawa, 6 stycznia 1981 roku

Kardynał wiedział jednak, że nie jest to zadanie łatwe:

„Tak często słyszymy zdanie: »Piękną i zaszczytną rzeczą jest umrzeć za Ojczyznę«. Jednakże trudniej jest niekiedy żyć dla Ojczyzny. Można w odruchu bohaterskim oddać swoje życie na polu walki, ale to trwa krótko. Większym niekiedy bohaterstwem jest żyć, trwać, wytrzymać całe lata”.

Warszawa, 6 stycznia 1981 r.

Działania na rzecz Ojczyzny widział także w codziennej pracy zawodowej:

„Nasza praca […] jest służbą społeczną. Dzisiaj jest ona za bardzo zetatyzowana i zekonomizowana. Człowiek pracuje, ma etat, lub też nie pracuje. Człowiek pracuje dlatego, że tworzy jakieś dobro ekonomiczne. Pamiętajmy jednak, że praca służy nie tylko wytwarzaniu dóbr, ale i naszemu rozwojowi osobowemu. Praca jest też służbą społeczną. […] Doniosłe znaczenie dla owocności pracy ludzkiej ma na pewno dobre kierownictwo. Ale najsprawniejsze nawet kierownictwo nie zastąpi postawy moralnej człowieka pracującego, poczucia obowiązku społecznego, jak również znaczenia inicjatywy prywatnej. Przez to może wzrośnie w nas poszanowanie dla dóbr wypracowanych przez ludzi, które symbolizuje chociażby kawałek chleba”.

S. Wyszyński, Sumienie prawe. U podstaw odnowy życia narodowego, Warszawa 1996.

Drogę do obrony Ojczyzny Prymas widział przede wszystkim w miłości, zarówno do niej, jak i drugiego człowieka:

„Nienawiścią nie obronimy naszej Ojczyzny, a musimy jej przecież bronić. Brońmy jej więc miłością! Naprzód między sobą, aby nie podnosić ręki przeciw nikomu w Ojczyźnie, w której ongiś bili nas najeźdźcy. Nie możemy ich naśladować. Nie możemy sami siebie poniewierać i bić. Polacy już dosyć byli bici przez obcych, niechże więc nauczą się czegoś z tych bolesnych doświadczeń. Trzeba spróbować innej drogi porozumienia - przez miłość, która sprawi, że cały świat, patrząc na nas, będzie mówił: »Oto, jak oni się miłują«. Wtedy dopiero zapanuje upragniony pokój, zgoda i wzajemne zaufanie”.