Wanda Czubernatowa, ks. Józef Tischner: Wieści ze Słuchanicy

Wstęp: Wanda Czubernatowa

Wydawnictwo Znak, Kraków 2001

  Książka, którą z radością powitali wszyscy wielbiciele Historii filozofii po góralsku. Tym razem filozoficzne rozważania przybrały formę korespondencji Jegomościa Józka z wyznającą mu swoje grzechy i wątpliwości "babką Krzysia". Napisana gwarą, pełna humoru i anegdot książka skłania jednak nie tylko do śmiechu, ale także, a może przede wszystkim, do zadumy nad tajemnicą i bogactwem ludzkiego życia. Kim jest babka Krzysia?

  Urodziła się w Rabie Wyżnej koło Nowego Targu. Tam upływa jej życie: przejęła rodzinne gospodarstwo, wyszła za mąż, urodziła i wychowała dwoje dzieci, doczekała się wnuka - Krzysia, mieszkającego, jak wielu góralskich wnuków, w Ameryce.

  Prowadzi zwyczajne życie wiejskiej gospodyni, a równocześnie tworzy swój własny wypełniony sztuką świat. Maszyna do pisania stała niegdyś w kącie na kuchennym stole, tak by można było równocześnie pisać i gotować obiad. W ten sposób powstało osiem tomików wierszy, pisanych zarówno gwarą, jak i językiem literackim. Obecnie, już na stojącym w pokoju komputerze, zapisywane są kolejne wiersze i teksty dla kabaretu "Truteń" - zdobywcy pierwszej nagrody na ogólnopolskim przeglądzie kabaretów wiejskich.

  Inna jej pasja to zielarstwo i dobra kuchnia. Od ojca nauczyła się wiele na temat ziół i ich właściwości. Wykorzystuje je nie tylko w celach leczniczych, ale także dla urozmaicenia potraw. Jej zainteresowania i talenty kulinarne sprawiły, że została poproszona o poprowadzenie cyklu dwunastu audycji telewizyjnych: "Potrawy na każdy miesiąc" (mowa była tam o potrawach czysto góralskich, z mięsa jagnięcego). Jak mało kto zna się na grzybach, owocach leśnych i potrafi robić najlepsze przetwory ze wszystkiego, co rośnie w przydomowym ogrodzie. Gotowanie w jej wydaniu to także wielka, dająca radość sztuka.

  Ksiądz Tischner, nie znając jeszcze osobiście Wandy Czubernatowej, zwrócił uwagę na jej wiersze - niezwykle zmysłowe, a zarazem liryczne, znacznie przewyższające poziomem inne płody twórców ludowych. Zaczął cytować je podczas kazań. Tak rozpoczęła się ich długoletnia przyjaźń. Gdy coraz mniej czasu było na osobisty kontakt, wymieniali listy. Część z nich, zatytułowana "Wieści ze Słuchanicy", ukazywała się na łamach miesięcznika "Znak". Całość tej korespondencji zebrano w książce. [Od Wydawcy]

  Patrząc na górali, ich proste życie, a pokrętne dróżki, przekonywał Pana Boga, że ci niegrzeczni ludzie, chodzący często poza kościół, te filozofy, drobne pijaczki, nieszczęśnicy i wesołki godni są wejść do Raju. Górale potrafili przekonać o tym nawet Tischnera... A co ksiądz dał góralom? Wyprowadził ich na żyzne hale, powiedział: - Jesteście ważni jako ludzie! Ze wszystkimi słabostkami i małościami. I powiedział im, że oprócz sumienia trzeba mieć jeszcze rozum. (...)

  Wszyscy orzekli, że Tischner był takim księdzem, który może "Ojcze nasz" nie nauczył, ale kochać Boga, świat i ludzi tak! Uczył modlitwy prosto do Pana. Przez wiatr i kwiaty na łące. (...) Nikogo się nie wstydził i nie wypierał znajomości. Czepialiśmy się go wszyscy za ręce, za sukienkę. Nikogo nie odrzucił. Pozwolił każdemu z nas mieć "swojego" Tischnera.

Taki on był, ale sie minon...